فارس و کرمان؛ الگو های گردشگری روستایی ایران

صنعت گردشگری در ایران، هنوز با چشم اندازی که واسه اون در افق ۱۴۰۴ شمسی تعیین شده، فاصله زیادی داره و ما تنها ۹ سال واسه رسیدن به آرزو جذب ۲۰ میلیون گردشگر خارجی و ۲۵ میلیارد دلار درآمد ارزی از این میدون، زمان داریم.

گردشگری دهاتی واسه ایران، یه موضوع حیاتی هست و همه پتانسیلای اونو در اختیار داریم. ایران با داشتن یه میلیون و ۲۰۰ تپه و ۱۵۰ هزار اثر تاریخی و منابع جور واجور طبیعی جزو ۱۰ کشور برتر دارای جاذبه های گردشگری دنیا و پنج کشور اول در مورد تنوع و جذابیت گردشگری طبیعی هستش.

وجود بیشتر از هشت هزار گونه گیاهی، ۵۰۰ گونه پرنده، ۱۶۰ گونه پستاندار و هزار گونه خزنده و آبزی در ایران، درختان پیر، چشمه آب معدنی، رشته کوه های البرز و زاگرس، بیابانای وسیع، ۵۰ دریاچه داخلی و بزرگ ترین دریاچه جهان، جنگلای انبوه، دومین دریاچه شور جهان (ارومیه) و آثار تاریخی خیلی زیاد با سابقه تمدنی بیشتر از شش هزار سال، ظرفیت عظیمیه که باید بیشتر از قبل با برنامه ریزی دقیق و کارشناسانه درآمدی بیشتر از درآمد نفت رو نصیب کشورمون کنه.

گردشگری سبز یا گردشگری کشاورزی یا گردشگری مزرعه نباید مورد اغفال قرار بگیره، موضوعی که در بیشتر کشورای دنیا، محفلی واسه درآمد زایی پایدار و رسانه ای واسه معرفی بخشای دیگه اقتصاد و فرهنگ به گردشگران داخلی  و بین المللی شدهاست.

در چند سال گذشته، آسون کردن ارسال روادید به ملیتای ۱۹۲ کشور دنیا در فرودگاه های ایران (visa on arrival) دلیل شده تا تعداد گردشگران خارجی به کشور روند صعودی بر خلاف چند سال پیش داشته باشه و این روند  هنوز با شتاب خاص مورد نظر همراه نیس.

نبود برند سازی بهینه واسه مقصدای گردشگری کشور و فاصله مکانای اقامتی ایران با استانداردای جهانی دلیل شده تا درک درستی از جذابیتای گردشگری ایران واسه کشورای جور واجور حتی کشورای شمالی همسایه مانند روسیه و ترکیه وجود نداشته باشه و این باعث شه که رونق صنعت گردشگری ایران ان طور که شایسته س، انجام نشه.

هم از نظر ظرفیتای اقامتی و سیاحتی و اطلاع رسانی و سامانه های دیجیتالی عادی در فناوری گردشگری مدرن امروز دنیا، فاصله ما با دنیا خیلی زیاده و کاهش این فاصله، دست کم ۲ دهه کار حرفه ای و عزمی جهادی می خواد. ما اگه بخوایم روستاا و بیابانا و جذابیتای تاریخی خود رو درآمد زا کنیم، باید گردشگری دهاتی رو جدی بگیریم.

(تصویر جشن گل نرگس در روستای جره استان فارس)

اما با این شرایط، بازم ما یکی از مقصدای بکر گردشگری جهان هستیم و سایتای بسیاری به خصوص بزرگان گردشگری مجازی مانند تریپ اداویزر، ایران رو یکی از ۱۰ مقصد برتر گردشگری در نیمه دوم دهه دوم قرن بیست و یکم معرفی می کنن.

(گردشگری دهاتی در گیلان رو در موزه میراث دهاتی این استان ببینین)

در ایران، ظرفیتای گردشگری بسیاری هست و بیشتر از ۳۰ هزار اثر ثبت شده ملی و ۲۱ اثر شدن جهانی در میراث یونسکو نشون دهنده بخشی از فرصتای بی بدیل صنعت تفریح و گردش در ایران با تاریخی چند هزار ساله س.

یکی از ظرفیتای ناب و کم تر شناخته شده ایران، ظرفیت گردشگری دهاتی بوده که می تونه با برند سازی و اطلاع رسانی حرفه ای تخصصی، هرساله ده ها هزار گردشگر رو از سراسر جهان به ایران بکشونه.

امروزه صنعت گردشگری جهان، شاخه های متنوعی رو واسه گردشگری در نظر میگیره که هر یک ماموریتای خاصی رو در رونق گردشگری کشورها اجرا می کنن. گردشگری سلامت، گردشگری ورزشی، گردشگری تاریخی ، از جمله روشای عادی گردشگری در چند دهه گذشته هستن.

(گردشگری دهاتی در کشورای جور واجور جهان از جمله هندوستان، مالزی و سویس، درآمد میلیون دلاری داره)

به این نوع طبقه بندیای انجام شده، باید گردشگری کشاورزی (Agro tourism)  یا گردشگری دهاتی (village tourism) رو هم اضافه کرد که در چارچوب گردشگری سبز (Green Tourism) قابل تعریف و توضیح داده میشه. باید گفت که در کشوری مانند ایران که از اقلیم ترکیب خشک و بیابانی و مناطق سر سبز برخورداره و بیابانای وسیع و قشنگتر داره، پتانسیل و ظرفیتای گردشگری دهاتی بسیار زیاد و حیاتیه.

درآمدی که میشه از راه گردشگری دهاتی در ایران درست کرد، در صورت برنامه ریزی گسترده و تکیه به عزم ملی و روش جهادی در مختصات اقتصاد مقاومتی، کم تر از درامدهای نفتی نیس.
تجربه گردشگری دهاتی در استانهای فارس و کرمان، انگار راه رو واسه فعالیت دیگه استانای کشور در این میدون می تونه جفت و جور کنه.

 

 

(کمپای گردشگری در استان فارس)

تجربه گردشگری دهاتی رو با خیلی از تجربه های نمیشه عوض کرد.
حس زیبای نوشیدن چای هیزمی در مزرعه و خوردن شیری که از گاو دوشیده شده و سوار شدن بر اسب و شتر و دانه دادن به پرنده گان، بخشی از فرصتای کم نظیریست که گردشگری در داهات به ما میده. تجربیاتی عالی و خاطره انگیز که ما رو واسه یه مدت از دنیای دیجیتالیزه شده امروزه در دهکده جهانی دور می کنه.

تجربیات گردشگری دهاتی

 

(تصویر روستای پلکانی زیبای دشتک در استان فارس)

 

در ایران با تاریخی قدیمی و وحود اقوام جورواجور در سراسر این سرزمین، میشه تجربه های نابی از گردشگری دهاتی رو در اختیار داشت. از ماسوله گیلان تا ماسوله کهکیلویه و بویر احمد که ماسوله جنوب و از روستاای پله کانی کشوره، ظرفیتای گردشگری دهاتی هر جای ایران، دنیایی خاص خود رو به ارمغان می آورد.

در گردشگری دهاتی میشه تجربه های زیادی آموخت که در اقامت در هتلای ۵ ستاره اون چنانی در دسترس نیس.

 

این تجربیات شامل فعالیت­هایی مثل:

 

پیاده روی، ورزش­های هیجان انگیز، دیدن مناظر طبیعی و دیدن دهکده­ها، مغازه های کشاورزی، دوچرخه سواری، دوچرخه سواری کوهستان، قایق رانی در کانال­های آب، کمپ زدن در طبیعت، اسب سواری، ماهیگیری، طبیعت گردی، پرنده نگری، نقاشی، شرکت در جشنواره های هنرهای دستی و تجسمی، موسیقی، ادبیات و تئاتر، تعطیلات حفاظتیه.

، به این موارد باحال و جذاب که خیلیا رو عاشق روستاای ایران می کنه، میشه به بازدید از سایت­های تاریخی، موزه، لذت بردن از غذاها و نوشیدنیای محلی، زندگی در خونه­های دهاتی هم اضافه کرد.

بعضی تجربه ها، بکر و نوستالژیک و رمانتیکه و در واقع گردشگری در روستاهای ایران، این حس رو به عاشقان ایران القا می کنه.

مخصوصا که گردشگری دهاتی در کپرای کرمان و دهکده گردشگری عباس برزگر در جنوب  یا در خونهای ماسوله و فیلند و مازیچال در شمال. … همه، عشق و شکوه و زیبایی رو در گردشگری واقعی به تصویر میکشه.

یه چند وقت پیش، گزارشی درباره سفر ۷۰ روزه بانوی دونده سوئدی (کریستینا پالتن) به ایران منتشر کردیم که ایشون، ۱۸۰۰ کیلومتر رو در نوار شمالی کشور دوید. ایشون پس از ترک ایران، ضمن بیان شگقتی از مهمون نوازی عالی ایرانیان، سبک زندگی مردمون دهاتی کشورمون رو ستود و از غذاهای سنتی ایرونی که در این سفر تناول کرده بود، در رسانه های سوئدی گفت. این خود نشون گر اهمیت گردشگری دهاتی موقت ایران نیس؟‌

روش عباس برزگر  در دهکده گردشگری روستاییش در بوانات شیراز، دلیلی واسه پیشرفت گردشگری کشاورزی نیس؟ روشی که درخشش در  کتابا و رسانه های غیر فارسی زبون هم یافته هست.

(گردشگری دهاتی عباس برزگر دلیلی واسه گسترش گردشگری دهاتی در ایران هست)

نمونه ای از فرصت آفرینیا در میدون گردشگری دهاتی رو میشه عباس برزگر دونست.  عباس بررگر، کارآفرین نمونه ایران در میدون گردشگری دهاتی هست که با دهکده دهاتی کوچیک خود در یکی از مناطق دهاتی دور افتاده، از یه دست فروش ساده، به یه میلیونر معروف بدل گردیده.

همه اینا به خاطر ظرفیت شناسی و فرصت آفرینی در میدون گردشگری دهاتی بود که عباس رو به سمت جذب گردشگران خارجی به دهکده دهاتی اش، رهنون کرد.
حالا کار به جایی رسیده که عباس آقا، از کود الاغ تا آب دوغ و خیار و حتی برگ درخت گردو هم در دهکده گردشگری کوچکش، پول در می آورد. بیشتر از ۳۰ اتاقی که عباس آقا واسه اسکان گردشگران خارجی در کمپای گردشگری اش ایجاد کرده، الگوی موفقی واسه علاقمندانی هست که می خوان تا در این مورد فعال شن.

استان فارس به دلیل سایت تاریخی پاسارگاد و پایتخت هخامنیشان، یکی از مقصدای گردشگری در ایران هست که خوب میشه از این توانایی در پیشرفت گردشگری دهاتی استان هم استفاده کرد.
چون که گردشگران خارجی، این استان رو در فهرست مقاصد گردشگری خود در ایران قرار میدن و از این فرصت میشه استفاده کرد.

هتلای کپری کرمان که تازگیا گشایش شد، ظرفیت خوبی برایرونق گردشگری دهاتی و آشنایی با سبک زندگی اقوام ایرونی نیس؟‌

(هتلای کپری کرمان، فرصتی واسه پیشرفت گردشگری دهاتی در جنوب کشور)

روستای باستانی میمند کرمان که یکی از باستانی ترین سکونت گاه های ایران و جهان با بیشتر از ده هزار قدمت هست، می تونه پایتخت گردشگری دهاتی ایران شه.
روستای گیسگ کرمان، با معماری و اقلیم جذاب و جالبش، واقعا هیچی واسه مقصد گردشگری دهاتی شدن در ایران کم نداره.

این روستای خالی از ساکنان، در واقع یه اکو موزه دهاتی فوق العاده جذاب واسه گردشگران خارجی هستش که باید در دوران پسا تحریم، بیشتر مورد توجه قرار بگیره.
البته ساخت بیشتر از ۱۰۰ اقامت گاه دهاتی در استان کرمان که از سال گذشته شروع شد، می تونه بارقهای امید رو واسه پیشرفت این صنعت در کرمان روشن نگه داره.

امسال، ۲۰ اقامت گاه بوم گردی در استان کرمان به ثبت رسید که به اون باید جذابیتای جاده ترانزینی جاسک-ریگان رو هم اضافه کرد.
به هر حال، کرمان واسه پیشرفت صنعت گردشگری دهاتی در ایران هیچی کم نداره جز عزم و برنامه ریزی مسئولان و اشتیاق آفرینی واسه سرمایه گذاری بخش خصوصی.

کرمان، واقع یکی از قطبای گردشگری دهاتی در کشوره که پیشنهاد می کنیم در پاییز ۹۵ و حتی زمستون، اگه به این استان زر خیر و تاریخی کشور سفر  کردین، فرصتی واسه گردشگری در این استان اختصاص بدین.

وقتی وارد این شهر شید، تابلویی در ورودی شهر قرار داره که جمله ای از رهبری بر اون نقش بسته س:

استان کرمان با داشتان روستاهایی مانند روستای گنجان، یه استان ممتازه. این داهات، طبیعتی قشنگتر و خونهای تاریخی بسیاری داره که گردش در اون، حس و حال خوبی رو به گردشگران میده. یکی دیگه از مواردی که دلیل شد داهات گردی در گنجان کرمان رونق یابد و پاتوق بعضی از مقامات سیاسی و نظامی در چند سال گذشته شه، موضوع شهید پروری این روستای قشنگتر هستش.

روستای نمونه شهیدداده گنجان از توابع شهرستان رابر در استان کرمان با تقدیم هفتاد شهید حالا دیگه یه شهیدآباده شهیدآبادی که درب هر کدوم از خونه‌هاش رو بزنی یکی از اعضای خونواده شهدا و ایثارگران درب رو به رویت می‌گشاید.   روستای گنجان خالی در میان کوه‌های سر به فلک کشیده و دره‌های سرسبز در فاصله ۱۱ کیلومتری شمال مرکز شهر رابر قرار داره.

(نقشه روستای گنجان استان کرمان از ظرفیتای داهات گردی کشور)

البته یکی ازمعروف ترین روستاهای کشور رو در کرمان می بینیم. روستای میمند کرمان هم از دیگر جذابیتای گردشگری فوق العاده این استان هستش.

چیکار باید کرد؟

جذابیتای گردشگری در ایران به خصوص در هزاران روستای ایران پهناور، از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، بسیار و فوق العاده س و در بعضی جاها مانند هرمز، عالی!

گردشگری دهاتی واسه ایران عصر ۱۴۰۰، عنصری فرصت آفرین در اقتصاد نفت گریزه و باید به عاملای پیشرفت ای و ساختاری اون اهتمام ورزید.

روشنه با وجود اینجور تنوع زیادی در گردشگری دهاتی، فواید اقتصادی که واسه داهات و اهالی اون منطقه به ارمغان میاد بسیار قابل توجه و خیره کننده میشه. یکی از دلایل پیشرفت روستاها در کشورای جور واجور جهان، در واقع سر گرفته  از همین پیشرفت گردشگری روستاهاست.

واسه پیشرفت گردشگری دهاتی در کشور با الگوی استان کرمان و فارس، میشه موارد زیر رو پیشنهاد کرد:

۱- کپرای کرمان با برند سازی خوبی صورت بگیره تا با استقبال جهانی همراه شه و واسه اون، پرتال اختصاصی چند زبانه طراحی شه.

۲- تجربه دهکده گردشگری دهاتی عباس برزگر در استان فارس نشون داد که میشه با کود الاغ و غذای محلی و گرداندن گردشگران خارجی در جالیز و کشت زارا، درامد سرشاری رو عاید فعالان کشاورزی و گردشگری استان کرد.
این ظرفیتا و تجربیات، در دیگه استانای کشور که مقصدای گردشگری دهاتی دارن، به وسیله ادارات کل گردشگری استانا جدی گرفته شه.

۳- گردشگری مزرعه، ظرفیتی فراموش شده در صنعت گردشگری ایرانه. خیلی از  دانش آموزان و دانشجویان ایرونی، با ابتدایی ترین موضوعات در میدون کشاورزی و دامپروری آشنا نیستن و پس این قشر ۱۵ میلیونی رو میشه به شکل تورهای گردشگری دهاتی، به نقاط دهاتی محل سکونت هدایت کرد.

۴- وزارت آموزش و پرورش و وزارت آموزش عالی و نهادهای فرهنگی و اجتماعی سازمانای نظامی کشور، می تونن به شکل برنامه های آموزشی و علمی و حتی جهادی، فرهنگ گردشگری دهاتی در کشور رو در میان نسل جوون ایرونی گسترش بدن.

۵- واسه تکریم روستاا و سنت اقوام ایرونی، باید فصل خاصی به گردشگری دهاتی و معرفی بهترین روستاهای کشور در زمینه های جور واجور، در کتابای درسی دانش آموزان و دانشجویان گذاشته شه تااین قشر، به طور حرفه ای و نوشته شده، ظرفیتای گردشگری دهاتی در ایران رو بیاموزند.

(جدید ترین اخبار ایرنا از پیشرفت گردشگری دهاتی در ایران)

۶- کمیته گردشگری دهاتی در سازمان میراث فرهنگی هم چون کمیته گردشگری مجازی که قبلا پیشنهاد کردیم راه اندازی شه تا امور مربوط به رونق آفرینی در گردشگری طبیعی ایران، در دستور کار حرفه ای سازمان قرار بگیره.

۷- سایت کامل گردشگری دهاتی ایران با چند زبون و به صورت چند رسانه ای در اینترنت راه اندازی شه و به وسیله روابط عمومی سازمان گردشگری، در رسانه های پر مخاطب داخلی و خارجی و مجازی. معرفی شه.

۸- در کلیه نمایشگاه ها و همایشای بین المللی گردشگری که با حضور ایران انجام می شه، گردشگری دهاتی ایران تشویق شه.

۹- بانک گردشگری با پشتیبانی سازمان گردشگری و فعالان حقیقی و حقوقی این میدون، تسهیلاتی واسه گردشگری  دهاتی در ایران زمین به وجود بیارن.

۱۰- گردشگری دهاتی در کرمان و فارس با راه اندازی رالیای موتورسواری، ماشین سواری، ماراتن و برنامه های جور واجور،‌میشه مخاطبان بسیاری رو از داخل و بیرون مرز کشور به سمت خود بکشونه.

به امید معروفیت هر چی بیشتر روستاهای ایران در میدون صنعت نوظهور و راهبردی گردشگری قرن ۲۱.

[منابع: خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری ایرنا، روستاهای ایران، روستای بوانات، هتل قلعه گنج ]